Iedereen is naamloos in de gokhal, daarom heet de man die aan het werk is bij de roulettetafel voor nu Berat. Een tijdlang mag ik hem vergezellen, een uur, twee uur, drie uur, geen idee. Het casino is vakkundig van tijd ontdaan, van daglicht, van buitengeluid. De temperatuur is er consequent uitstekend. Onberispelijke dames lopen rond met dienbladen, vragen Berat wat hij wil drinken: een gratis cola light, ‘de drank hier is heel duur’.

De roulettetafel opereert geluidloos, behalve als de digitale croupier ‘please hurry up’ zegt, niet chic, maar ook die stem verdwijnt vanzelf naarmate het apparaat de wereld opzuigt. Een spinnenweb van lampjes en cijfers en knoppen, omzoomd door lederen directiestoelen, maar Berat blijft staan, bedient solo drie posten tegelijk. Hurry up: Berat steekt plastic kaartjes tussen de knoppen opdat ze blijven gokken, steeds opnieuw, elke ronde weer.

Hopla, ‘potverdomme’, hij spuugt naar het centrum van de tafel, 200 euro weg in anderhalve minuut. Ga je nog stoppen, Berat? ‘Als ik mijn verloren geld terugkrijg.’ Ha: 60 euro erbij. Het apparaat rekent in punten trouwens, niet in euro’s, ja het is net niet echt, behalve de pinautomaat waar Berat nieuwe punten koopt, die is echt.

Gokhallen bestaan niet, behalve als je erop gaat letten. Dan zijn ze overal. De gokbranche floreert, berekende het CBS: die groeit sneller dan de economie. Er gaat twee miljard in om, een kwart daarvan is voor de Belastingdienst. In Limburg, Drenthe en Brabant komen er casino’s bij. Zo ga ik drie gokhallen binnen: een fonkelnieuwe in Tilburg-Oost, een vrijwel nieuwe in Berkel-Enschot en een redelijk nieuwe in Gilze, allemaal netjes en met de juiste vergunningen. De overheid is bezorgd als het aankomt op het welbevinden van de mensen, behalve wat betreft het gokken. De staat zelf exploiteert veertien gokpaleizen, de Holland Casino’s, die inmiddels de slogan ‘leef spannend’ hanteren. Op sigarettenpakjes staat dit niet.

Kleinere gokhallen opereren met een gemeentelijke 30h-vergunning: alleen maar automaten. Wel gratis entree, open tot diep in de nacht en niemand vraagt om legitimatie. Hoe langer ik met Berat aan de roulettetafel sta, hoe meer ik me afvraag wat een gemeente in godsnaam denkt te winnen met zo’n gokhal. Want het gaat om groot geld en iedereen verliest, behalve het bedrijf.

Hopla, drie ronden en 400 euro verder. Berat werkt al 17 jaar in de tomatenkassen en verdient schoon 1.500 euro per maand, ‘ik wil gewoon geld’. Vandaag nam hij vrij om vrienden te bezoeken en onderweg parkeerde hij zijn auto toch maar even hier, en nu is het doorwerken om zijn verlies te keren. Hij gokt met spaargeld, ‘soms lenen’. De jackpot is zijn ijkpunt.

Vind je het leuk, Berat? ‘Eigenlijk niet.’

Daar komt in ganzenpas een casinomedewerker aan, ik vermoed om ons te wijzen op het gevaar van gokverslaving, daar worden ze op getraind. ‘Wilt u nog wat drinken meneer?’ Ja, een cola light.

Punten op – Berat had me beloofd te stoppen maar loopt zonder iets te zeggen naar de pinautomaat en pint voor 50 euro. Het is in een minuut gedaan. ‘Het is allemaal rotzooi’, zegt Berat, ‘het is allemaal hetzelfde’. Waarom is hij dan hier? ‘Dom.’

Later zegt hij: ‘Je denkt anders hierbinnen, je denkt niet.’

Helmond krijgt er zomaar drie gokhallen bij. Zaltbommel wil ze niet: daar is de gemeenteraad principiëler. Stephan Hoek, namens de burgemeester van Gilze en Rijen: ‘Op z’n zachtst gezegd zijn we niet enthousiast over casino’s, maar juridisch gezien is het heel moeilijk zo’n vergunning te weigeren.’

Ik bel Gertjan van Boxel, operationeel manager van Entergaming BV dat drie casino’s exploiteert. Elk casino heeft ‘zorgplicht’, zegt hij, ‘maar gokverslaving is moeilijk te ontdekken. We letten serieus op afwijkend gedrag, maar ik kan niet bij de mensen in de portemonnee kijken.’ Iedereen is volwassen. ‘Daar ben ik heel eerlijk in: wij moeten ook onze vaste lasten betalen. Uiteindelijk slaat de wijzer toch door naar het casino.’

En of ik eens bij de Holland Casino’s ga kijken, ‘daar zijn de hardcore gokkers, heel ander verhaal’. Maar ja. ‘Als ze die sluiten is er een gat in de begroting.’

Er was die keer dat Berat 8.000 euro won. Die ene keer. Nu staat hij min 1.200.

Opnieuw naar de pinautomaat, geen saldo. Aarzelend komt hij terug: ‘Op.’

Het is gedaan.

We lopen naar buiten, het daglicht desoriënteert, de warmte is een vuistslag. Berat weet niet meer waar zijn auto staat en ik ben de mijne ook al kwijt. Wat voor auto heb je, Berat? ‘Een kleine groene, en jij?’ Een blauwe.

Berat loopt het parkeerterrein op en ik blijf staan in het verdriet dat hij achterlaat.

Bron: Volkskrant [ LINK ]