🏠 / Wat is Gokverslaving? / Biologische Verklaring
........
Biologische Verklaring
------------------
Biologische verklaring
Gokverslaving is een complex fenomeen dat diepgeworteld is in de biologie van de hersenen. Het is vergelijkbaar met verslavingen aan stoffen zoals drugs en alcohol, hoewel het niet direct een chemische stof betreft die wordt ingenomen. In plaats daarvan wordt gokverslaving aangedreven door de manier waarop gokken de beloningssystemen in de hersenen beïnvloedt. Hieronder volgt een uitgebreide uitleg over de biologische mechanismen die een rol spelen bij gokken en gokverslaving.
- De Beloningssystemen in de Hersenen
Gokken activeert het beloningssysteem van de hersenen, dat primair wordt gereguleerd door de neurotransmitter dopamine. Dit systeem is essentieel voor het ervaren van plezier en beloning en is betrokken bij motivatie, leren en besluitvorming. Wanneer iemand een gokspel speelt, zoals bij een gokautomaat of online gokken, kan de hersenactiviteit vergelijkbaar zijn met die bij het gebruik van verslavende middelen.
Dopamine en het Beloningssysteem
Dopamine is een neurotransmitter die sterk betrokken is bij het ervaren van beloning. Wanneer iemand een belonende activiteit onderneemt, zoals eten, seks, of gokken, wordt dopamine vrijgegeven in een deel van de hersenen dat bekendstaat als het mesolimbische dopaminerge systeem, en met name in de nucleus accumbens. Dit gebied wordt vaak aangeduid als het “beloningscentrum” van de hersenen.
Bij gokken treedt dopamine-vrijgave op wanneer iemand wint, maar interessant genoeg ook wanneer iemand verliest maar bijna winst ervaart. Deze “ik ben bijna”-ervaringen kunnen bijzonder krachtig zijn en zorgen ervoor dat mensen blijven gokken, zelfs wanneer ze verliezen. Het anticiperen op een beloning, of de mogelijkheid van een grote winst, zorgt ervoor dat dopamine wordt vrijgegeven, wat een gevoel van euforie en opwinding teweeg brengt.
Conditionering en Beloning Voorspelling
Het dopaminesysteem speelt ook een belangrijke rol in leren en conditionering. Wanneer gokken geassocieerd wordt met beloningen, zelfs als deze onregelmatig of zeldzaam zijn, kunnen de hersenen leren om gokken als een belonende activiteit te zien. Dit wordt “beloning voorspelling” genoemd, waarbij het brein dopamine vrijgeeft in anticipatie van een mogelijke beloning, zelfs als die beloning uiteindelijk niet komt.
Onderzoek toont aan dat de onvoorspelbaarheid van beloningen bij gokken een bijzonder krachtige trigger is voor dopamine-vrijgave. Dit is vergelijkbaar met de “variabele beloningsschema’s” die worden gebruikt in klassieke conditionering experimenten. Deze onvoorspelbaarheid maakt gokken extra verslavend, omdat de hersenen constant op zoek zijn naar de volgende beloning, wat leidt tot een cyclus van herhaald gedrag, ondanks negatieve gevolgen.
- Neuro Adaptatie en Verslaving
Naarmate iemand vaker gokt, kunnen de hersenen zich aanpassen aan de constante dopamine stoot. Dit proces staat bekend als neuro adaptatie. Neuro Adaptatie houdt in dat de hersenen minder gevoelig worden voor dopamine, wat leidt tot een fenomeen dat bekendstaat als tolerantie. Dit betekent dat de persoon steeds meer moet gokken om dezelfde euforie of opwinding te ervaren die ze oorspronkelijk voelden.
Verminderde Dopamine Receptoren
Bij langdurige blootstelling aan hoge niveaus van dopamine, zoals bij herhaaldelijk gokken, kan het aantal dopaminereceptoren in de hersenen afnemen. Dit resulteert in een verminderd vermogen om plezier te ervaren van activiteiten die eerder als belonend werden beschouwd. Dit kan leiden tot een vicieuze cirkel waarin de persoon steeds meer gokt in een poging om het verloren gevoel van beloning terug te krijgen.
Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat mensen met een gokverslaving vaak verminderde niveaus van D2-dopamine receptoren hebben in het Striatum, een hersengebied dat betrokken is bij motivatie en gewoontevorming. Dit patroon van verminderde receptoren is ook waargenomen bij mensen met verslavingen aan middelen zoals cocaïne en alcohol, wat suggereert dat gokverslaving en middelenmisbruik vergelijkbare biologische onderbouwingen hebben.
- Stress en het HPA-As Systeem
Gokverslaving kan ook invloed hebben op de stresssystemen van het lichaam, met name de hypothalamus-hypofyse-bijnier (HPA) as. De HPA-as is een belangrijk reguleringssysteem voor de stressrespons van het lichaam. Chronische blootstelling aan stress, zoals de financiële en emotionele stress die gepaard gaat met problematisch gokken, kan leiden tot verhoogde niveaus van cortisol, het belangrijkste stresshormoon.
Cortisol en Stress
Bij mensen met gokverslavingen is aangetoond dat ze vaak hogere basale cortisolspiegels hebben, evenals een overactieve HPA-as. Dit kan leiden tot een verhoogd gevoel van stress, angst en irritatie, wat op zijn beurt kan bijdragen aan het zoeken naar gokken als een vorm van ontsnapping of zelfmedicatie. Dit creëert een zelfversterkende lus, waarbij gokken zowel de oorzaak als de vermeende oplossing wordt voor stress en negatieve emoties.
- Besluitvorming en Cognitieve Beperkingen
Gokken beïnvloedt ook de hersengebieden die betrokken zijn bij besluitvorming en impulscontrole, zoals de prefrontale cortex. De prefrontale cortex speelt een cruciale rol in rationeel denken, planning en het vermogen om impulsen te beheersen. Bij mensen met een gokverslaving is de functionaliteit van de prefrontale cortex vaak aangetast, wat resulteert in slechte besluitvorming, verhoogde impulsiviteit, en een verminderd vermogen om de lange termijn gevolgen van hun gedrag te overwegen.
Impairment of Loss Aversion
Een van de gevolgen van verstoorde besluitvorming is een fenomeen dat bekendstaat als “loss chasing”, waarbij gokkers na een verlies blijven spelen in een poging om hun verliezen terug te winnen. Normaal gesproken zouden verliezen een ontmoedigend effect moeten hebben, maar bij mensen met een gokverslaving kan de prefrontale cortex verstoord zijn, waardoor dit mechanisme niet goed werkt. In plaats daarvan blijven ze gokken, zelfs in het licht van toenemende verliezen.
- Erfelijkheid en Genetica
Er is ook bewijs dat genetische factoren een rol spelen in de ontwikkeling van gokverslaving. Studies naar tweelingen en familiegeschiedenissen hebben aangetoond dat er een erfelijke component is aan verslavingsgedrag, inclusief gokken. Genetische variaties kunnen van invloed zijn op de gevoeligheid van een individu voor beloning, impulsiviteit en stress, waardoor ze vatbaarder worden voor het ontwikkelen van een gokverslaving.
Polymorfismen in Dopamine Receptoren
Specifieke genetische polymorfismen, zoals variaties in het DRD2-gen dat codeert voor de D2-dopamine receptor, zijn in verband gebracht met een verhoogd risico op verslavingsgedrag. Mensen met deze genetische varianten kunnen minder dopaminereceptoren hebben, waardoor ze gevoeliger zijn voor de belonende effecten van gokken en meer vatbaar zijn voor het ontwikkelen van een verslaving.
Conclusie
Gokverslaving is een complexe aandoening die diepgaande biologische gevolgen heeft voor het lichaam en de hersenen. Het beloningssysteem, vooral gereguleerd door dopamine, speelt een centrale rol bij het ontwikkelen en in stand houden van verslaving, terwijl neuro adaptatie en stressmechanismen bijdragen aan de progressie ervan. Besluitvormingsprocessen in de prefrontale cortex kunnen worden aangetast, wat leidt tot slechte controle over het gokgedrag en het nemen van irrationele risico’s. Bovendien spelen genetische factoren een rol in de vatbaarheid voor gokverslaving, wat aantoont dat het een combinatie is van zowel biologische als omgevingsfactoren. Wetenschappelijk onderzoek blijft nieuwe inzichten bieden in deze complexe aandoening, wat essentieel is voor de ontwikkeling van effectieve behandelingsstrategieën.
Bronvermelding:
- Dopamine en het Beloningssysteem
- Volkow, N. D., Wang, G. J., Fowler, J. S., & Tomasi, D. (2012). Addiction: Beyond dopamine reward circuitry. Proceedings of the National Academy of Sciences, 109(22), 15037-15042.
- Deze studie bespreekt hoe dopamine een cruciale rol speelt in het beloningssysteem en hoe verslavingen, inclusief gokverslaving, ontstaan door verstoringen in dit systeem.
- Clark, L., Limbrick-Oldfield, E. H. (2013). Disordered gambling: a behavioral addiction. Current Opinion in Neurobiology, 23(4), 655-659.
- Deze review beschrijft hoe de onvoorspelbaarheid van beloningen bij gokken leidt tot verhoogde dopamine vrijgave en bijdraagt aan verslavend gedrag.
- Neuro Adaptatie en Tolerantie
- Robinson, T. E., & Berridge, K. C. (2008). The incentive sensitization theory of addiction: Some current issues. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 363(1507), 3137-3146.
- Dit artikel bespreekt hoe herhaaldelijke blootstelling aan verslavende stimuli, zoals gokken, leidt tot neuro adaptatie en veranderingen in het dopaminesysteem, resulterend in tolerantie en verslavingsgedrag.
- Potenza, M. N. (2008). Review. The neurobiology of pathological gambling and drug addiction: an overview and new findings. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 363(1507), 3181-3189.
- Deze review vergelijkt de neurobiologische mechanismen van gokverslaving en middelenmisbruik, met een focus op de aanpassingen in de hersenen die leiden tot verslaving.
- Stress en het HPA-As Systeem
- Sinha, R. (2008). Chronic stress, drug use, and vulnerability to addiction. Annals of the New York Academy of Sciences, 1141, 105-130.
- Deze studie onderzoekt hoe chronische stress en een overactieve HPA-as bijdragen aan de ontwikkeling en instandhouding van verslavingen, waaronder gokverslaving.
- Blaszczynski, A., & Nower, L. (2002). A pathways model of problem and pathological gambling. Addiction, 97(5), 487-499.
- Dit artikel introduceert het “Pathways Model”, dat beschrijft hoe verschillende factoren, inclusief stress en neurobiologische kwetsbaarheid, bijdragen aan de ontwikkeling van gokverslaving.
- Besluitvorming en Cognitieve Beperkingen
- Bechara, A. (2005). Decision making, impulse control and loss of willpower to resist drugs: a neurocognitive perspective. Nature Neuroscience, 8(11), 1458-1463.
- Deze studie onderzoekt hoe verslavingen, waaronder gokverslaving, de prefrontale cortex beïnvloeden, wat leidt tot slechte besluitvorming en impulsbeheersing.
- Verdejo-García, A., Lawrence, A. J., & Clark, L. (2008). Impulsivity as a vulnerability marker for substance-use disorders: Review of findings from high-risk research, problem gamblers and genetic association studies. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 32(4), 777-810.
- Dit overzichtsartikel bespreekt hoe impulsiviteit en beperkingen in cognitieve controle bij verslaving worden veroorzaakt door neurobiologische veranderingen in de prefrontale cortex.
- Erfelijkheid en Genetica
- Eisen, S. A., Lin, N., Lyons, M. J., Scherrer, J. F., Griffith, K., True, W. R., & Tsuang, M. T. (1998). Familial influences on gambling behavior: an analysis of 3,359 twin pairs. Addiction, 93(9), 1375-1384.
- Deze tweelingstudie toont aan dat er een erfelijke component is in de vatbaarheid voor gokverslaving, wat suggereert dat genetische factoren een rol spelen.
- Comings, D. E., Rosenthal, R. J., Lesieur, H. R., Rugle, L. J., Muhleman, D., Chiu, C., … & Gade, R. (1996). A study of the dopamine D2 receptor gene in pathological gambling. Pharmacogenetics, 6(3), 223-234.
- Deze studie identificeert genetische polymorfismen, specifiek in het DRD2-gen, die geassocieerd zijn met een verhoogd risico op het ontwikkelen van gokverslaving.
- Nucleus Accumbens: Dit gebied speelt een sleutelrol in het beloningssysteem van de hersenen, het geeft dopamine af wanneer je een beloning verwacht of ontvangt, wat betrokken is bij de gevoelens van plezier en opwinding tijdens het gokken.
- Prefrontale Cortex: Verantwoordelijk voor besluitvorming, zelfbeheersing, en impulsbeheersing. Bij gokken wordt dit gebied vaak minder actief, wat leidt tot risicovol gedrag.
- Amygdala: Speelt een rol in emotie en angst. Bij gokken kan de amygdala geactiveerd worden bij het ervaren van verlies of de dreiging ervan, wat een drang kan creëren om te blijven gokken.
- Ventral Tegmental Area (VTA): Verantwoordelijk voor de productie van dopamine, dat naar de nucleus accumbens wordt gestuurd, waardoor het beloningssysteem wordt geactiveerd.
- Insula: Dit gebied verwerkt interoceptieve signalen, zoals lichamelijke gewaarwordingen, en is betrokken bij de perceptie van gokgerelateerde drang en cravings.
- Striatum: Speelt een belangrijke rol in gewoontevorming en het beloningssysteem, wat bijdraagt aan het steeds herhalen van gokgedrag.
- Orbitofrontale Cortex: Verantwoordelijk voor het evalueren van beloningen en het maken van keuzes. Disfunctie in dit gebied kan leiden tot slecht beoordelingsvermogen tijdens gokken.
- Hippocampus: Dit gebied is betrokken bij het geheugen en helpt bij het opslaan van ervaringen. Bij gokken kan het herinneringen aan eerdere gokwinst versterken, wat de drang om opnieuw te gokken vergroot.
- Anterior Cingulate Cortex (ACC): Verantwoordelijk voor het detecteren van fouten en het reguleren van emoties. Dit gebied kan disfunctioneren tijdens een gokverslaving, waardoor men doorgaat met gokken ondanks negatieve gevolgen.
- Hypothalamus: Reguleert stress en emoties. Bij gokken kan dit gebied geactiveerd worden, vooral bij de opwinding en spanning van gokspelletjes, wat bijdraagt aan het gokgedrag.
Deze gebieden werken samen om de beloning, motivatie, emotie, en besluitvorming te beïnvloeden, allemaal cruciaal in het ontstaan van gokverslaving.
